De opkomst van de agentic economy

De digitale economie draait vandaag nog om mensen. We betalen met kaarten en apps, allemaal ontworpen voor menselijke gebruikers. Maar met de opkomst van kunstmatige intelligentie ontstaan systemen die niet alleen informatie verwerken, maar ook zelfstandig kunnen handelen en betalen. Dat is de kern van de agentic economy: een economie waarin AI-agents zelf waarde uitwisselen en economische beslissingen nemen.

Een van de eerste protocollen die dit mogelijk maakt, is x402, ontwikkeld door Coinbase in samenwerking met partijen als Google en Cloudflare. Samen bouwen ze aan een nieuwe internetstandaard waarmee AI-agents betalingen kunnen uitvoeren via het bestaande webprotocol HTTP. De naam verwijst naar de statuscode 402 Payment Required, die eindelijk betekenis krijgt. Wanneer een AI-agent een dienst wil gebruiken, stuurt de server een 402-antwoord met de prijs en betaalgegevens. Na betaling, bijvoorbeeld met USDC op Base, krijgt de agent direct toegang.

Voor het eerst kunnen machines en agents zelfstandig betalen zonder menselijke tussenkomst of accounts. Daarmee krijgt het internet een nieuwe betaalrail, speciaal ontworpen voor autonome systemen: snel, automatisch en schaalbaar. Het opent de deur naar nieuwe businessmodellen, zoals API’s die per gebruik worden afgerekend of datasets die agents onderling kopen en verkopen.

Van mens naar machine

De agentic economy markeert een fundamentele verschuiving: van mens- naar machinegedreven waarde-uitwisseling. AI-agents kunnen zelf rekenkracht inkopen, opslag huren of data verkopen. Waar DeFi de financiële infrastructuur zonder banken bouwde, legt x402 de basis voor een internet waarin machines en agents direct met elkaar handelen.

Dat brengt kansen én uitdagingen. Wie is verantwoordelijk als een agent een fout maakt of misbruik pleegt? Hoe ziet compliance eruit als de betaler geen persoon is, maar een algoritme? Toch lijkt de richting duidelijk: de combinatie van AI en blockchain creëert een nieuwe economische laag waarin betalingen geen obstakel meer zijn, maar een bouwsteen van samenwerking. Protocollen als x402 vormen het fundament van die toekomst – een economie waarin niet alleen mensen, maar ook AI-agents en machines deelnemen aan het financiële systeem.